Svetislav Basara je dobitnik NIN-ove nagrade za 2020. godinu. On je nagrađen za roman Kontraendorfin koji je prošle godine objavljen u izdanju Lagune. Basara je postao dvostruki laureat NIN-ove nagrade, s obzirom da je 2006. dobio ovo priznanje za roman Uspon i pad Parkinsonove bolesti.
U najužem izboru za NIN-ovu nagradu za 2020. godinu bilo je 7 romana objavljenih 2020. godine. Pored Basarinog Kontraendorfina u najužem izboru bili su i romani: Sloboda govora Vladana Matijevića (Laguna), Što na podu spavaš (Književna radionica Rašić) Darka Cvijetića, Ljudi bez grobova Enesa Halilovića (Laguna), Prekrasne ruševine Sava Stijepovića (Dereta), Pod oba Sunca (Kontrast izdavaštvo) Ognjena Spahića i Ništa nije ničije Bojana Savića Ostojića (Kontrast izdavaštvo). Među finalistima dva autora – Basara i Matijević – već su bili dobitnici NIN-ovog priznanja za roman godine. Matijević je nagrađen 2003. godine za roman Pisac izdaleka.
Za Basarin roman glasali su članovi žirija Marjan Čakarević, Ivan Milenković i Branko Kukić, dok je za roman Što na podu spavaš Darka Cvijetića glasala Marija Nenezić, a za roman Pod oba sunca Ognjena Spahića glasao je Teofil Pančić (predsednik žirija), objavljeno je danas na onlajn konferenciji za novinare Nedeljnika NIN.
Kontraendorfin Svetislava Basare, sačinjen je od “nemogućih” scena, “nedopustivih” zaključaka, paradoksalnih tvrdnji, cele lestvice nadrealizovanih hiperbola, kojima se pretresaju i protresaju temelji ne samo našeg društva i kulture, istorije i politike, nego čitavog savremenog sveta. Uvodeći simbol kontraendorfina, kao ključnog biološkog obeležja južnoslovenskih naroda, Basara taj svet postavlja na jezički ringišpil, koji u vrtoglavoj jurnjavi sve i svakoga izvodi iz zone komfora i postavlja pred svevideće ogledalo – navodi se u saopštenju NIN-ovog žirija.
U širem izboru za NIN-ovu nagradu za 2020. godinu bilo je čak 38 romana, a žiri se suočio sa rekordnih 212 prijavljenih iz još jedne hiperprodukcijske godine.
Roman Kontraendorfin objavljen u izdanju IK Laguna, kroz ispovest izvesnog Stojkovića naratoru biva i neka vrsta vodiča kroz (alternativnu) istoriju Srbije od Drugog svetskog rata pa do 2009. godine, a u ovom, kako to izdavač navodi, “vrhuncu Basarinog opusa u demontiranju srpskih mitova” kroz ironiju i grotesku, likovi su i fikcionalizovane istorijske ličnosti poput Ive Andrića, slikara Mira Glavurtića i Milovana Đilasa.
Prošle godine NIN-ova nagrada za najbolji roman 2019. godine dodeljena je Saši Iliću za roman Pas i kontrabas, u izdanju Orfelina.
Prvi put nagrada književne kritike za roman godine dodeljena je 1954. godine Dobrici Ćosiću za roman “Koreni”. Te godine žiri je radio u sastavu Milan Bogdanović, Velibor Gligorić, Steva Majstorović, Borislav Mihajlović, Zoran Mišić i Eli Finci.
Prvobitna namera redakcije nedeljnika NIN bila je da se ovom nagradom obuhvate dva književna roda – roman i drama, ali je žiri u svom prvom sastavu sugerisao redakciji da se dodeljivanje nagrade ograniči samo na roman.
Tokom 60 godina koliko traje dodeljivanje ovog književnog priznanja, trostruki dobitnik bio je Oskar Davičo koji je i dve godine zaredom dobio ovu nagradu za romane “Gladi” (1963) i “Tajne” (1964), a prvi put je nagrađen 1956. za roman “Beton i svici”.
Dvostruki dobitnici bili su Dobrica Ćosić koji je pored Korena uzeo nagradu i za roman Deobe (1961), Živojin Pavlović za romane Zid smrti (1985) i Lapot (1992), Dragan Velikić bio je dobitnik NIN-ove nagrade za romane Ruski prozor (2007) i Islednik (2015). godine, kao i ove godine nagrađeni, Svetislav Basara, za romane Uspon i pad Parkinsonove bolesti (2006) i Kontraendorfin (2021).
