Nedavno je u izdanju Knjižarnice Zlatno runo objavljeno novo izdanje romana Boška Tokina “Terazije”. Prvi put roman je bio objavljen 1932. godine, a autor ga je podnaslovom odredio kao “Roman o posleratnom Beogradu”.
Dokumentaristička preciznost i usmerenost pripovedanja na prostorno-vremenske odnose Beograda posle Prvog svetskog rata, svrstavaju ovaj roman u žanr boravišne proze. Problemi kojima se pisac bavi u romanu tiču se mentaliteta, identiteta, odnosa centra i periferije i socijalne podvojenosti, čime pisac preuzima na sebe ulogu istraživača grada, a fenomeni kojima se bavi u osnovi mogu da predstavljaju rezultate antropološkog istraživanja sa naglašenim autorskim uglom posmatranja.
Mnogi kritičari smatraju “Terazije” prvim modernim romanom u srpskoj književnosti. Ma koliko takve odrednice bile relativne i besmislene (uostalom, svake godine nas kritičari upozoravaju na remek-dela koja jedva dobace do kraja tekuće sezone), onaj najpouzdaniji sudija – vreme, odavno je dao zeleno svetlo Tokinovom romanu. Osam decenija nakon nastanka, “Terazije” su roman u kome nalazimo i ovaj naš, današnji Beograd, grad kojim žare i pale ratni profiteri. Tokom poslednjih četvrt veka stasala je čitava jedna klasa (da ne kažemo rasa) kriminalaca, od svakojakog bašibozuka do sivih eminencija koje kreiraju politiku, navodno, suverene države. Sve vreme tokom čitanja “Terazija” lebdi pitanje: zar se baš ništa nije promenilo u odnosu na Tokinovo vreme, sem što je Beograd izrastao u milionsku metropolu, i po treći put tokom jednog veka poneo odrednicu posleratni grad?
– Iz predgovora Dragana Velikića –
