Oštar, gotovo urokljiv pogled, razbarušena tamna kosa i gusta brada, utisak nezaustavljivog i neustrašivog čoveka „izbija” iz svakog pokušaja opisa jednog od najozloglašenijih gusara – Crnobradog. Literatura je prepuna priča o Edvardu Tiču koji je poznatiji kao Crnobradi. „Lik i delo” gusara koji se odmetnuo iz službe engleske kraljice i „operisao” oko Zapadnoindijskih ostrva i Severne Amerike predmet je silnih predanja poput nestvarnih iskaza o fitiljima koje je nosio ispod šešira kako bi zaplašio neprijatelje. Mnoga od njih poslužila su i kao inspiracija za filmska dela, među kojima je i blokbaster „Pirati sa Kariba”. I baš u godini kada se navršava tri veka od smrti Crnobradog, arheolozi iz Severne Karoline došli su do zanimljivog otkrića.
Istražujući olupinu broda „Osveta kraljice Ane”, kojim je upravljao Crnobradi, pronašli su 16 majušnih fragmenata papira. U dnu brodskog topa, u mulju, stajali su vredni papirići. Posle meseci konzervacije pronađenih fragmenata, od kojih je najveći bio veličine američke kovanice od 25 centi, otkrili su da su na nekima vidljive i poneke reči…
Arheolozi su zaključili da fragmenti papira potiču iz daleke 1712. godine, iz knjige kapetana Edvarda Kuka „A Voyage to the South Sea, and Round the World, Perform’d in the Years 1708, 1709, 1710 and 1711”. Ovaj dnevnik, koji je više puta objavljivan, beleži sva putovanja, uz mape novootkrivenih mesta, od Gvajakila u Ekvadoru, do obala Kalifornije, ili opisa moćnog Amazona.
Baš u toj knjizi nalazi se i priča o spasavanju škotskog mornara Aleksandra Selkirka sa ostrva u južnom Pacifiku. Priča o mornaru koji je, nakon brodoloma, četiri godine bio zarobljen na pustom ostrvu usred Tihog okeana bila je inspiracija Danijelu Defou za čuveni roman iz 1719. godine „Robinzon Kruso”.
Konzervatori iz Severne Karoline sa Odeljenja za prirodne i kulturne resurse saopštili su da papir, s obzirom na to da je organski materijal, veoma retko biva sačuvan nakon brodoloma:
„Ovo jedinstveno otkriće sa broda `Osveta kraljice Ane` jeste arheološki dokaz o knjigama koje su se nosile na brodove početkom 18. veka. Istorijski podaci donose nekoliko referenci o knjigama koje su se nalazile na brodovima, ali bez konkretnih naslova. Zato je ovo otkriće prvi dokaz o njihovom prisustvu na brodu”, stoji u saopštenju konzervatora, koje je preneo AP.
Crnobradi je predvodio brod „Osveta kraljice Ane”, koristeći ga prevashodno kao glavno oružje za zarobljavanje brojnih trgovačkih brodova širom Kariba. Brod se nasukao 1718. uz obalu britanske kolonije Severne Karoline, a iste godine ozloglašeni gusar je preminuo.
Tek 1996. godine kraj obala Severne Karoline podvodni arheolozi otkrili su ostatke broda za koji se pretpostavljalo da je „Osveta kraljice Ane”. Potvrda je stigla tek 2011. kada je zaključeno da olupina zaista jeste brod Edvarda Tiča, i tada započinje posao arheologa na otkrivanju i prezervaciji artefakata iz brodskih ostataka.
Istoričar Sajmon Lejton kazao je za „Gardijan” da nije neobično što su mnogi pirati u vreme Crnobradog znali da čitaju i nosili knjige tokom plovidbi:
„Ali, opet to ne znači da su bili uronjeni u takvu literaturu. S obzirom na to da su papiri pronađeni u brodskom topu, to pokazuje i da su imali i izvesno nepoštovanje spram knjiga”.
Konzervatori planiraju da pronađene artefakte izlože javno na tristogodišnjicu smrti Crnobradog koja se navršava 22. novembra.
Izvor: Politika.rs
