Izdavačka kuća Akademska knjiga iz Novog Sada, nedavno je objavila nove knjige, među kojima se izdvajaju novi romani češkog pisca Jozefa Paneka i slovenačkog pisca i publiciste Dušana Šimka, poezija Maksima Ameljina, studija Jelena Knežević i Vesne Kilibarde i istorijska knjiga Haralda Harmana.
Jozef Panek – Ljubav u doba globalnih klimatskih promena
Panekov junak ume s užitkom i sarkazmom da kritikuje poredak savremenog sveta, položaj nauke, mentalitet češkog naroda, ksenofobiju i rasizam. On je odavno emigrirao iz Češke i ne zna više gde pripada. Srednja Evropa uopšte ne postoji, izjasniće se sporedna junakinja u romanu, koja nema postkomunističke traume.
U vremenu globalizacije i opštih migracija, pojmovi kao što su dom, nacija i rasa, Panekovom junaku deluju kao ostaci prošlosti koji više nemaju smisla. Uprkos tome, ili možda baš zbog toga, nedostaje mu ukorenjenost. Intenzivno će to osetiti došavši u indijski Bangalore, na naučnu konferenciju. Kulturni šok pojačaće usađene fobije i naglasiti predrasude koje neguju čak i najobrazovaniji ljudi.
Kroz ljubavni susret sa Indijkom, uzajamne ispovesti o životnim iskustvima boravka na Islandu, u Americi i Australiji, zaokružiće se priča, sirovim hrabalovskim stilom ispisana, o tome kako moderni nomad, otišavši daleko od svega što mu je poznato, susreće samoga sebe.
Jozef Panek (Josef Pánek) rođen je 1966. godine u ČSSR (kasnijoj ČSFR, sada ČR). Doktorirao je na Fakultetu za matematiku i fiziku Karlovog univerziteta u Pragu. Dugo je boravio van Češke, živeo je u Norveškoj i Australiji. Debitovao je zbirkom priča Kopač opala (Kopáč opalů, 2013), a za roman Ljubav u doba globalnih klimatskih promena dobio je najveću češku književnu nagradu Magnesia Litera 2018. godine.
Dušan Šimko – Esterhazijev lakej
Barokni zamak kneza Esterhazija na ivici Panonske nizije u predvečerje Francuske revolucije bio je tajni centar srednjoevropske kulture. Pozorište, dvorska opera, sjajan orkestar i međunarodni operski zbor pod rukovodstvom genijalnog kompozitora Jozefa Hajdna velikodušno je finansirao sam knez. Italijanske pevačice, češki i nemački muzičari, mađarski i srpski husari, austrijski činovnici i kreolski komornik stvaraju jedinstvenu atmosferu u kojoj talentovani umetnici teže da se emancipuju i uzdignu na društvenoj lestvici. Psihološka a takođe i erotska dinamika tog muzičkog društva čini pozadinu težnje za integracijom Isaka Abelesa, jevrejskog lakeja u službi liberalnog kneza, koji naposletku od lakeja postaje operski intendant.
Dušan Šimko (Košice, 1945), slovački književnik, publicist, docent geografije na Univerzitetu u Bazelu. Od 1968. godine živi u Švajcarskoj. Njegova proza prevedena je na nemački, češki, mađarski i srpski jezik.
Maksim Ameljin – Potčinjena reč
Maksim Albertovič Ameljin rođen je 7. januara 1970. godine u Kursku. Diplomirao je na Fakultetu za književnost „Maksim Gorki“ 1994. godine. Od 1995. do 2007. bio je komercijalni direktor i glavni direktor izdavačkog preduzeća „Symposium“ u Moskvi. Od 2008. godine je glavni urednik u izdavačkom preduzeću OGI u Moskvi. Objavio je zbirke pesama „Hladne ode“ (Холодние оды, Moskva, 1996), „Dubia“ (Sankt Peterburg, 1999), „Gorgonin konj“ (Конь Горгоны, Moskva, 2003), knjigu sabranih dela „Potčinjena reč“ (Гнутая речь, Moskva, 2011) i poemu „Vesela nauka“ (Веселая наука, Moskva, 2018). Osim poezije piše književne kritike i eseje. Priredio je knjige izbranih dela ruskih pesnika: grofa D. I. Hvostova (1997), A. E. Izmajlova (2009), S. E. Neljdihena (2013), V. P. Petrova (2016), A. P. Sumarokova (2017), sabrane pesme A. P. Bunjine (2016), O. E. Mandeljštama (2017); knjige pesama „O miševima“ V. F. Hodaseviča (2015), A. P. Sumarokova (2017), antologiju savremene ruske poezije za kineskog izdavača „Narodna književnost“ (2006), antologije „Najbolje pesme 2010. godine“ (2012), „Antologiju nove gruzinske poezije“ (2014). Priredio je antologiju savremene poezije naroda Ruske Federacije na 57 nacionalnih jezika (2017). Laureat je nagrade „Antibooker“ (1998), nagrade časopisa „Новый мир“ (1998, 2015), pesničke nagrade „Anthologia“ (2004), nagrade „Московский счет“ (velika nagrada 2004, specijalna 2012), „Знамя“ (2010), Bunjinove (2012), Solženjicinove (2013), nagrade „Poet“ (2017), nagrade „Master“ za prevod (2010), a pobednik je Nacionalnog konkursa „Knjiga godine“ u nominaciji „Poezija godine“ (2004 i 2011). Poznata kritičarka Tatjana Bek nazvala je Ameljina „arhaistom-novatorom“. Značajan uticaj na Ameljina ima antička klasika. On sam prevodi sa starogrčkog i latinskog jezika. Preveo i priredio knjige Katulovih pesama, Pindara i drugih antičkih klasika. Takođe prevodi sа italijanskog jezika. Pesme Maksima Ameljina uvršćene su u „Antologiju savremene ruske poezije“ (Peking, 2006,), „Antologiju ruske lirike“ (Beograd, 2007.) i druge. Knjige pesama izašle su mu na kineskom, engleskom, nemačkom, katalonskom, gruzinskom, jermenskom i bosanskom jeziku. Pojedini ciklusi objavljeni su mu i na nizu drugih jezika. Ameljin je učestvovao na književnim smotrama u Kini, Kubi, Nemačkoj, Gruziji, Jermeniji, Hrvatskoj i dr.
Ameljin ne samo da blista erudicijom i svojim izvanrednim versifikacijskim darom, već voli antiku i ruski 18. vek svim nitima duše. Upravo stoga, ili možda i ne zbog toga, u njegovoj poeziji neprestano provejavaju najbizarnija iskustva. Ana Kuznjecova
„Arhaici i inovatori“ poznato je delo Jurija Tinjanova. Na temelju te formule i parafrazirajući je, Maksima Ameljina možemo da nazovemo najsjajnijim arhaističkim inovatorom u njegovoj generaciji. Kroz crticu, kroz spojnu crticu. Tatjana Bek
Umesto jezičke nemoći, on predlaže lingvističku gozbu, umesto bezobličja – strogu i složenu strukturu, umesto javnog prebiranja ubogih ličnih kompleksa – razumljivu raspravu o vitalnim pitanjima. Sticajem okolnosti, Ameljin često mora da odgovara tradiciji ne samo za sebe već i za one koji iz različitih razloga, svesno ili nesvesno, takvu odgovornost izbegavaju. Artem Skvorcov
Jelena Knežević, Vesna Kilibarda – Njegoševa biblioteka
U cetinjskoj osami, daleko od centara evropske duhovnosti i kulture, Njegoš se najradije družio s knjigama: čitao, učio jezike, pisao stihove. Podaci o tome šta je čitao i kakvo je moglo biti njegovo obrazovanje, u prvom redu književno, uglavnom se traže u naslovima ili sadržajima knjiga iz njegove biblioteke. Pitanje Njegoševe lektire, s obzirom na to da je do znanja većinom dolazio posredstvom knjiga, za proučavaoce Njegoša od izuzetnog je značaja. Njegoševa biblioteka, koja je privlačila pažnju i nekih savremenih stranih posjetilaca Cetinja, nastala je 1838. godine tako što je Njegoš svjetovne knjige, koje su do tada njegov prethodnik, iskusni i obrazovani Petar I i on nabavili, odvojio od crkvenih i iz Cetinjskog manastira prenio ih u svoju novu rezidenciju u Biljardi. (Iz predgovora)
Jelena Knežević je docent za oblast njemačka književnost na Filološkom fakultetu Univerzite- ta Crne Gore, a od 2018. godine i gostujući pre- davač na Katedri za germanistiku Filološkog fa- kulteta u Beogradu. Diplomirala je na Katedri za opštu književnost i teoriju književnosti Filološ- kog fakulteta Univerziteta u Beogradu, gdje je i magistrirala i doktorirala. Istražuje i objavljuje u oblasti komparatistike, na teme iz njemačke i svjetske književnosti. Autor je knjige Njemačka književnost u Crnoj Gori do 1945 (2012) i znat- nog broja članaka u domaćim i međunarodnim naučnim časopisima i zbornicima. Bavi se i knji- ževnim prevođenjem. Urednik je časopisa Fo- lia linguistica et litteraria, i učesnik u nekoliko međunarodnih, bilateralnih i nacionalnih pro- jekata. Član je nacionalnog tima eksperata za visoko obrazovanje (HERE).
Vesna Kilibarda je redovni profesor italijanske književnosti na Filološkom fakultetu Univer- ziteta Crne Gore. Diplomirala je na Katedri za opštu književnost i teoriju književnosti Filološ- kog fakulteta Univerziteta u Beogradu, gdje je i magistrirala. Doktorirala je 1990. godine na Filozofskom fakultetu Sveučilišta u Zagrebu. U naučnom radu bavi se interkulturnim, najviše interjadranskim vezama. Objavljuje radove i knjige koji se odnose na poznavanje italijanske književnosti i kulture u Crnoj Gori, kao i na re- cepciju Crne Gore i Crnogoraca u italijanskom kulturnom i književnom životu do 1918. godine: Italijanska književnost u Crnoj Gori do 1918. go- dine (1992); Njegoš i Trst, italijanski pisci i puto- pisci o vladici-pjesniku (2000); Il Romanticismo italiano e il Montenegro. Le esperienze narrative di F. Dall’Ongaro e P. L. Generini (2003); Gorski vijenac Petra II Petrovića Njegoša u italijanskom prevodu Petra Kasandrića (2013); Njegoš i Italija (2014) i druge.
Harald Harman – Zaboravljene civilizacije
Naše istorijske knjige bave se iščezlim narodima i kulturama uglavnom samo onda kada su one od interesa za politički i kulturni razvoj moderne Evrope. Ono što tobože ili stvarno nije ostavilo trajan trag u istoriji Evrope, često se zanemaruje ili mu u najboljem slučaju daje ulogu zagonetnog pastorčeta i tretira kao kuriozitet kulturne istorije. Ova knjiga govori o 25 „autsajderskih“ kultura na svetu, od kojih najstarija potiče iz paleolita. Na mnogima od njih će se pokazati da su itekako ostavile traga i da su promenile tok istorije, ali da su ipak zaboravljene, jer su ih pobednici ili kasnije civilizacije potisnuli, prećutali, izbrisali i zabranili sećanje na njih, a njihova dostignuća pripisali drugim kulturama.
Harald Harman (Harald Haarmann, 1946), nemački naučnik i lingvista, živi i radi u Finskoj. Predavao je na više nemačkih i japanskih univerziteta. Član je Istraživačkog centra za višejezičnost u Briselu. Potpredsednik je Instituta za arheomitologiju (Kalifornija) i direktor njenog evropskog ogranka (Finska). Autor je više monografija iz istorije kulture, arheomitologije, istorije i evolucije jezika, kontaktne lingvistike i istorije religija.
