Sarajevske sveske, broj 41-42
U novom dvobroju Sarajevskih sveski glavna tema posvećena je delu i nasleđu Radomira Konstantinovića, koji zauzima posebno mesto u istoriji novije srpske i južnoslovenske književnosti.
“Značaj njegove misli u obrnutoj je proporciji sa njegovim prisustvom u ovdašnjoj kulturi. Za ovu nesrazmjeru najodgovorniji su čitaoci Konstantinovića. Pri tome ne mislimo na ovog ili onog pojedinca, i nikako nam nije namjera da bilo kome pojedinačno namećemo osjećaj krivice. Kada govorimo o “čitanju” Konstantinovića, tu prije svega mislimo na institucije koje su životno zainteresirane za čitanje, koje ga omogućavaju i od njega žive; institucije koje profesionaliziraju čitanje i postoje da bi uobličile diskurs i dale mu određen identitet: sveučilišta, instituti, biblioteke, kulturni centri, izdavači, mediji.
U tome posebnu ulogu ima njegov odnos prema razarajućim ratovima devedesetih, po kojemu se razlikuje od velike većine pisaca sa ovih prostora. Ne radi se samo o uvjerenju da je Konstantinović anticipirao jugoslovenske ratove 90-ih. O tome su govorili svi koji su komentarisali njegovo djelo u posljednjih 20 godina. Radi se zapravo o tome kako su ovi ratovi iskrivili i na izvjestan način suzili prijem samog Konstantinovićevog djela. Pod „sužavanjem“ mislimo na njegovo svođenje na tek nekoliko knjiga, prije svega na “Filosofiju palanke” i, donekle, na “Dekartovu smrt”, i na tek nekoliko tema, osobito onih koje se odnose na izolaciju i nasilje. No, on nudi više, daleko više”.
– D. Beganović, B. Jakovljević –
Prema rečima autora Predgovora, tekstovi o Konstantinovićevom delu objavljeni u Sveskama ukazuju na dve stvari koje se nameću u istraživačkom kontekstu: prva se odnosi na pojednostavljivanje i manipulaciju jednog dela koje je izuzetno složeno, dok se druga tiče uspostavljanja šireg evropskog okvira Konstantinovićeve proze.
Važnost naizgled formalnih beleški o mestu i nastanku dela u Konstantinovićevom opusu otkriva nam Vladimir Bit, dok Ivana Perica istražuje dosad zanemaren i nezapaženi aspekt detinjstva i dečijeg pogleda na svet u nekim delima Radomira Konstantinovića. Davor Beganović piše o granici u pomalo zapostavljenom delu “Daj nam danas”, a Stijn Vervaet čita Konstantinovićevog “Ahasvera” u svetlu Holokausta i literature o Holokaustu. U fokusu teksta Branislava Jakovljevića su oni aspekti Konstantinovićevog dela nastali pre kapitalne “Filosofije palanke”, a Tanja Zimmerman kritički istražuje svekoliku recepciju “Palanke” i njenu mitologizaciju u postjugoslavenskim kontekstima. Marija Mitrović istražuje dosad zanemarene aspekte značenja “Pentagrama”, dok Andrea Lešić propituje lično prijateljstvo Radomira Konstantinovića i Samjuela Beketa u svetlu različitosti njihovih poetika, opusa i estetskih uverenja.
* * *
2009. godine u broju 23-24 časopisa Sarajevske sveske objavljena je rubrika Novo čitanje Filosofije Palanke, posvećena Radomiru Konstantinoviću i njegovom delu „Filosofija Palanke“. U tom broju, o ovoj knjizi pisali su: Mira Otašević, Bora Ćosić, Dragan Velikić i Milorad Belančić.
* * *
Iz novog broja izdvajamo još i stalnu rubriku u Sveskama – Pasoš/Putovnica, koja predstavlja autore i autorke van južnoslovenskog govornog područja. U ovom broju fokus je na Švedskoj, pa tako Sveske donose skromnu, ali vrednu i zanimljivu antologiju savremene švedske poezije u kojoj se kao autori pojavljuju: Marie Silkeberg, PärHansson, Ida Börjel, Johannes Anyuru.
Miklavž Komelj nam donosi portret američke pesnikinje i spisateljice Džune Barns, pomalo zapostavljene ali nanovo otkrivene važne figure anglosaksonske književne avangarde sa početka 20. veka.
O pamćenju, zaboravu i zavičaju u romanu Ludwiga Bauera “Zavičaj, zaborav” piše Ivana Seletković, dok Merima Omeragić problematizira mogućnost i ograničenja debalkanizacije rodova, uz kratak pregled razvoja feminističke misli i aktivizma na području bivše Jugoslavije.
Manufaktura u ovom broju Sveski sadrži mnoštvo poezije, proze, eseja i kraćih naučno-istraživačkih studija…
Kompletan broj može se preuzeti na stranici >> Sarajevskih sveski.
