O Lebrechtu Gasparu, slikaru, književniku i kolumnisti malo se zna, tek ponešto i to uglavnom na osnovu njegovog šturog svedočenja. Potomak je Srba i Podunavskih Nemaca, rođen je u drugoj polovini XX veka u Poreču, nadomak Lepena, školovao se u Beogradu i Münchenu, početkom XXI stoleća je emigrant koji živi i radi u na nepoznatoj adresi. Njegova književna dela koja imaju neumitno i autobiografske elemente u izvesnom smislu potvrđuju pretpostavke koje on nije potvrdio ali nije ni demantovao da je tokom svojih boravaka u Nemačkoj imao određene kontakte sa pripadnicima RAF-a. Pored političkih kolumni, Lebrecht Gaspar piše romane, novele i priče. Do sada je pored većeg broja novela i priča napisao devet romana a pored Neprevodivog rečnika sinonima objavio je još šest romana: Pustinja, Obala, Muke po Varvari, Pepelište, Konzlager Belgrad i Apostoli. Za romane Obala i Neprevodivi rečnik sinonima dobio je prestižnu književnu nagradu „Zlatna sova“ u Bosni i Hercegovini.
Za njegov roman, Neprevodivi rečnik sinonima, u izdanju beogradskog UNPS-a žiri sačinjen od eminentnih znalaca poput profesora dr Jovana Delića sa beogradskog Filološkog fakulteta i dr Dragene Bedov, prilikom objavljivanja rezultata konkursa izneli su da je baziran na psihološkom i emocionalnom naboju članova jedne porodice, koja se sticajem zlosrećne sudbine svela na sopstvene krhotine, prati sudbinu oca – mučenog krivicom zbog propuštene prilike da spase sina i kćerke – progonjene porodičnim bremenom. Njen pokušaj da ode u svet, preispitivanje vlastitog postojanja analiziranjem i evociranjem uspomena i sećanja na život sa ocem, slikarom đerdapskih mitova, njegovih životnih nedaća tokom podizanja dvoje dece, nakon misterioznog nestanka njihove majke – maestralan je odraz previranja i lomova pojedinca suočenog sa sobom i sa činjenicom da od onoga od čega smo sazdani nema bega.
U razvoj događaja i živote glavnih likova, nenametljivo i posredno, a u vezi sa smrću jednog člana porodice, uključeni su i neki od posljednjih događaja iz bliske nacionalne prošlosti: rat u Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini i bombardovanje Srbije i u vidokrug uvode ljudsku brutalnost i surovost sa čijeg ruba više nema povratka u svakodnevne i realne životne okvire. Bez direktno iznesenih stavova, roman na slikovit i potresan način govori o uticaju istorije na sudbinu pojedinca, razaranje porodice i samoga društva, a porodična drama – od svojih početaka natrunjena sujeverjem i uslovljena nekavim silama što izviru iz svake pukotine drevnog podneblja kom pripadamo, upućuje na ono što smo nekada bili, ono od čega smo sazdani, što nam je prošlost i okvir budućnosti.
- MAMA MEDEYA: roman koji hrabro progovara o LGBT iskustvu
- NIJEDNA OD SEDAM – nova knjiga priča Mihajla Pantića
Poseban aspekt te proze koji na maestralan način otvara roman Neprevodivi rečnik sinonima, jeste društveni aspekt. Naime, kada ostavimo po strani ono što je lično, što je svedeno na odnose otac – sin, majka – kćerka i na relacije koje oni međusobno ostvaruju ili ne ostvaruju, ono što je na planu opšteg jeste pitanje reflektovanja društvenoistorijskih lomova, koji su poslednjih decenija, a i ranije, potresali našu zemlju i onu bivšu i ovu sadašnju – na planu te osnovne ćelije koja čini suštasteveni deo društva – a to je svakako plan jedne porodice. Porodica i odnosi među pojedincima koji iz nje proističu i njome su uslovljeni, čine da lomovi jednog člana postanu lomovi svih članova, tačnije slom i propast porodice. Čime su uslovljeni ti lomovi pojedinačni i porodični, uslovljeni su, svakako, ratnim stradanjima i političkim previranjima kojima smo bili izloženi, a koji su nužno uzeli svoj danak i bojim se uzimaće ga i narednim generacijama, jer ravnoteža koja je poremećena na ovim prostorima još zadugo ne može biti povraćena u onaj prirodni, a nasilno prekinuti tok.
Dr Dragana Bedov je prilikom predstavljanja ovog izuzetnog romana na 64. Međunarodnom beogradskom sajmu knjiga postavila retoričko pitane: a šta bi u svemu tome bio neprevodivi rečnik sinonima? i odmah dala odgovor: bio bi svakako metafora za nešto što je praktično neizrecivo, nešto što se tim svim rečima i njihovim sinonima ne može iskazati, ne može prevesti; možda bi neprevodivi rečnik sinonima bio zapravo metafora za tugu proisteklu iz jednog porodičnog udesa koja se rečima izreći ne da, tačnije metafora za čitavu skalu onih osećanja koja tugu određuju i koja se ne mogu prevesti u domen razumevanja, već samo spadaju u kategoriju doživljenog, stoji u saopštenju izdavača.
