Izdavačka kuća Arhipelag objavila je roman poznatog slovenačkog pisca Marka Sosiča “Balerina, balerina” u prevodu Ane Ristović. Roman je objavljen u ediciji Sto slovenskih romana. Ovo je prvi prevod Marka Sosiča na srpski jezik.
Junakinja u romanu “Balerina, balerina” je nehotični, ali utoliko pouzdaniji hroničar uzbudljivog sveta svakodnevice: od odlaska na mesec i rata u Vijetnamu, preko objave hirova potrošačkog društva, do životne istorije njene majke. Devojčica odrasta i upija senzacije iz svoje svakodnevice i o njima priča s puno snage i strasti. Svaki od tih događaja ispunjava njen život i obeležava jedan trenutak odrastanja. Budući da je junakinja romana svojom bolešću izdvojena od tipične socijalizacije, ona utoliko strasnije posmatra i komentariše svet iz perspektive u čijoj nevinosti provejava jedno dublje razumevanje užurbanog sveta u čijim komplikovanim relacijama nestaju najvažnije stvari svakodnevnog života. Tako nastaje nesvakidašnja perspektiva ovog romana u kojoj se ukrštaju mnogobrojni glasovi i utisci, kao i nekoliko jezika. A svakodnevica dobija lice koje najčešće ne primećujemo.
Književna kritičarka Vladislava Gordić Petković u pogovoru srpskom izdanju romana Marka Sosiča kaže:
“Balerina, balerina” je roman o petnaestogodišnjoj autističnoj devojci; pratimo njenu bolnu i poetičnu rekonstrukciju sveta, sazdanu na problematičnoj prirodi realnog i oniričnog, na detaljima iz porodičnog života i odlomcima medijske stvarnosti koja teče tamo negde, izvan granica dvorišta njene kuće. Saznajni svet pripovedačice je ograničen, njena percepcija je nepouzdana, a tu nepouzdanost omeđuju mentalna bolest, dezorijentisanost, atemporalnost: iako na početku romana puni petnaest godina a na kraju umire u tridesetoj, čini se da se nismo izmakli iz kategorije univerzalnog prezenta.
Vladislava Gordić Petković naglašava vezu koja bi se mogla uspostaviti između romana “Balerina, balerina” i Foknerovog romana “Buka i bes”:
Lako bi bilo povući direktnu paralelu između Balerine i Foknerovog Bendžija iz “Buke i besa”, tridesettrogodišnjeg čoveka na mentalnom nivou deteta (čiji je rođendan isto u aprilu!), junaka čija je atemporalna slika sveta neka vrsta kompenzacije za odlazak voljene sestre. Kao što se Bendžijev život vrti oko Kedi kao svog emotivnog centra, tako i Balerinin svet ima čvrsto uporište u figuri majke.
Osim kao pisac, Marko Sosič (1958) je veoma poznat i kao reditelj. Sosič je svakako najugledniji predstavnik slovenačke kulturne scene u Italiji. Marko Sosič je režirao predstave u više slovenačkih i italijanskih pozorišta, piše radio drame za slovenački radio u Trstu, a najveći deo dosadašnje pozorišne karijere upravnika i umetničkog direktora proveo je u Slovenskom stalnom gledališču u Trstu. Dobitnik je niza pozorišnih i filmskih nagrada.
Pored romana Balerina, balerina, Sosič je autor je knjige proze Rosa na staklu, „autobiografske pozorišne hronike“ Hiljadu dana, dvesta noći, kao i romana Tito, amor mijo. Za roman Balerina, Balerina dobio je specijalno priznanje „Umberto Saba“ i nagradu „Uskrsnuće“.
Roman “Balerina, Balerina” dramatizovan je u Trstu, dok je slovenačka kompozitorka Petra Strahovnik, inspirisana ovim Sosičevim romanom, napisala muzičko delo „Panisterija“.
