U Univerzitetskoj biblioteci Svetozar Marković do kraja januara biće otovorena izložba pod nazivom “Zabranjivanje knjiga u okupiranoj Srbiji 1941-1944”. Na osnovu arhivske građe i dokumenata koji su sačuvani u ovoj biblioteci, pored izložbe, objavljena je i publikacija pod istim nazivom.
Za vreme Drugog svetskog rata, polovinom 1942. godine, na zahtev Nemaca, počelo je izdvajanje jevrejske literature, zatim marksističko-komunističke literature, kao i antinemačkih dela. Za njih je obrazovana posebna kartoteka koja je, zajedno sa knjigama, trebalo da se smesti u izdvojeno odeljenje i tamo drži pod ključem.
Nemačka vojna komanda dostavila je već sastavljen spisak od nekoliko hiljada proskribovanih dela i časopisa, među kojima je bilo mnogo dela i iz jugoslovenske književnosti i zahtevala da se sa tog spiska mora zabraniti tj. uništiti 80 – 90% knjiga. Posebna komisija koju je oformilo Ministarstvo prosvete i vera pregledala je knjige sa ovog spiska. Rad ove komisije je bio delikatan i odgovoran, a zahvaljujući odugovlačenju i odvažnosti, kao i veštim manevrisanjem članova komisije, knjige su spašene od uništenja.
Izložba prati rad Univerzitetske biblioteke pod okupacijom. Posetioci će moći da pogledaju izložena dokumenta o radu Komisije i njenih sekcija, spiskove zabranjenih knjiga, kao i knjige koje je trebalo zabraniti. Takođe su predstavljeni i propagandni nemački antisemitski, antisaveznički, antisovjetski i antimasonski plakati.
Objavljivanje ove arhivske građe i organizovanje izložbe su pokazali jednu nepoznatu, a važnu, stranu borbe za očuvanje kulturnog i nacionalnog integriteta tokom Drugog svetskog rata.
Izložba će biti otvorena do kraja januara 2013. godine.
Antisemitski i antisaveznički plakati:
