Najbolje od svega. Najbolje za sve.
Izdavačka kuća Arhipelag, u saradnji sa Domom omladine Beograda, organizuje 3. Beogradski festival evropske književnosti od 24. do 27. juna.
Ključni cilj ovog festivala je da predstavi najvažnija dela i najvažnije pisce savremene evropske književnosti, kao i da na moderan, multimedijalan način promoviše vrhunsku književnost: knjige i pisce, ideje i čitanje.
Beogradski festival evropske književnosti je otvoreni i multimedijalni događaj u kome se književnost predstavlja kroz različite forme: od knjige i javnih čitanja, preko razgovora pisaca s publikom, do izložbi, retrospektiva savremenih igranih ili dokumentarnih filmova poteklih iz književnosti, kao i video prezentacija i drugih događaja.
Treći Beogradski festival evropske književnosti donosi četiri celovečernja multimedijalna književna programa: sedam čitanja, četiri projekcije filmova i jednu izložbu stripa.
Na sceni
Među piscima koji učestvuju na 3. Beogradskom festivalu evropske književnosti, u okviru programa Na sceni, nalaze se Terezija Mora, Vida Ognjenović, Roman Simić Bodrožić, Uglješa Šajtinac, Suzana Tratnik, Mileta Prodanović, Ana Ristović i Đerđ Serbhorvat.
Terezija Mora (1971), romansijerka, pripovedačica, scenaristkinja, prevodilica sa mađarskog na nemački jezik. Roman Svi dani (2004) proglašen je za najbolji nemački roman godine na Sajmu knjiga u Lajpcigu. Za roman Čudovište dobila je Nagradu za najbolji nemački roman godine. Dobila je austrijske nagrade „Franc Nabl“ (2007) i „Erih Frid“ (2010), kao i nemačku nagradu „Adalbert fon Šamiso“. Romani: Dan za danom (2004), Jedini čovek na kontinentu (2009) i Čudovište (2013). Terezija Mora je jedan od najvažnijih novih glasova u savremenoj nemačkoj književnosti. Živi u Berlinu.
Na srpskom jeziku objavljen je njen roman Jedini čovek na kontinentu, uzbudljiva priča o sudaru junaka sa izazovima savremene ekonomske krize i pravilima korporacijskog života. Terezija Mora prvi put gostuje u Beogradu. Gostovanje Terezije Mora Arhipelag organizuje zajedno sa Gete Institutom.
Vida Ognjenović, književnica i rediteljka. Piše romane, pripovetke, drame i eseje. Knjige priča: Otrovno mleko maslačka (1994, 2009), Stari sat (1996), Najlepše pripovetke (2001), Prava adresa (2007), Živi primeri (2012). Romani: Kuća mrtvih mirisa (1995), Preljubnici (2006), Posmatrač ptica (2010). Živi u Beogradu.
Mileta Prodanović (Beograd, 1959), pisac i slikar. Proza Milete Prodanovića prevođena je na engleski, španski, mađarski, italijanski, francuski, nemački, poljski, ukrajinski, slovenački, bugarski, makedonski i grčki jezik. Živi u Beogradu.
Đerđ Serbhorvat (1972), mađarski pripovedač, dramski pisac, kritičar, sociolog i esejista. Živi u Budimpešti.
Roman Simić Bodrožić (Zadar, 1972), pripovedač. Knjige priča: Mjesto na kojem ćemo provesti noć (2000), U što se zaljubljujemo (2005; nagrada Jutarnjeg lista za najbolju proznu knjigu u Hrvatskoj) i Nahrani me (2012; nagradu „Kiklop“ za najbolju proznu knjigu godine u Hrvatskoj). Priredio je (s D. Glamuzinom) panoramu hrvatske erotske priče Libido.hr. Živi u Dugom Selu kod Zagreba.
Uglješa Šajtinac (Zrenjanin, 1971), dramski pisac, pripovedač, romansijer. Romani: Čuda prirode (1993), Nada stanuje na kraju grada (2002), VOK ON!, (2007) i Sasvim skromni darovi (2011; Vitalova nagrada za najbolju knjigu godine i Nagrada „Bora Stanković“). Drame: Rekviziter (1999), Pravo na Rusa (2001), Govorite li australijski? (2002), Hudersfild (2005; Sterijina nagrada), Banat (2007), Vetruškina ledina (2008) i Lepet mojih plućnih krila (2009). Predstave po dramama Uglješe Šajtinca, osim u srpskim, igrane su i u britanskim i američkim pozorištima. Živi u Zrenjaninu.
Suzana Tratnik (1963), jedna je od najpoznatijih slovenačkih književnica. Piše priče i romane, publicističke i teorijske radove. Knjige priča: Ispod nule (1998), U svom dvorištu (2003), Paralele (2005), Ono što nisam razumela u vozu (2008) i Dva sveta (2009). Romani: Ime mi je Damjan (2001) i Treći svet (2007). Knjige i priče Suzane Tratnik prevedeni su na petnaest jezika. Roman Ime mi je Damjan preveden je na nemački, češki, slovački i srpski jezik. Po ovom romanu autorka je napisala istoimenu monodramu koja je premijerno izvedena 2002. godine u Ljubljani. Dobitnica je Prešernove nagrade za književnost. Živi u Ljubljani.
Pored ovih pisaca, u okviru programa Na sceni 3. Beogradskog festivala evropske književnosti učestvovaće i čitav niz kritičara, esejista i prevodilaca.
Književnost na filmu
Poseban deo Beogradskog festivala evropske književnosti predstavlja retrospektiva savremenih filmova nastalih po delima savremene književnosti.
U okviru retrospektive Književnost na filmu biće prikazana tri domaća i jedan nemački film. To su Goli život Danila Kiša i Aleksandra Mandića (prema istoimenom scenariju Danila Kiša i Aleksandra Mandića), Klopka Srdana Golubovića (prema istoimenom romanu Nenada Teofilovića), Premeravanje sveta Detlefa Buka (prema istoimenom romanu Danijela Kelmana) i Život u osam imena Miodraga Kolarića (prema memoarima Đorđa Šagića i romanu Vladislava Bajca Bekstvo od biografije) koji će na 3. Beogradskom festivalu evropske književnosti doživeti srpsku premijeru.
Prvog dana 3. Beogradskog festivala evropske književnosti biće prikazan film Danila Kiša i Aleksandra Mandića Goli život (prema istoimenom scenariju Danila Kiša i Aleksandra Mandića). Nastao pre više od četvrt veka, ovaj film je dramatično svedočenje o iskustvu života sa istorijom XX veka.
Drugog dana festivala na programu je film Srdana Golubovića Klopka, koji je nastao prema istoimenom romanu Nenada Teofilovića. Ovaj film Srdana Golubovića izazvao je veliko interesovanje filmske publike i dobio značajna priznanja na domaćim i međunarodnim filmskim festivalima.
Film nemačkog reditelja Detlefa Buka Premeravanje sveta biće prikazan u četvrtak 26. juna. Ovaj film je nastao prema istoimenom romanu Danijela Kelmana, jednog od najznačajnijih savremenih nemačkih pisaca. Snimljen 2012. godine, film Premeravanje sveta donosi uzbudljivu priču o tome kako su početkom 19. veka Aleksandar fon Humbolt i Fridrih Gaus odlučili da istraže i objasne svet koji ih okružuje. Uprkos tome što su sledili isti cilj, njihove metode drastično su se razlikovale. Dok je prirodnjak Humbolt obilazio daleke zemlje i kontinente ne bi li premerio svet, matematičar Gaus je sedeo u radnoj sobi, u pokušaju da taj isti svet proračuna. Iz tih razlika nastaje jedna uzbudljiva napetost koja će se razrešiti tek u jednom susretu dvojice naučnika u Berlinu 1828. godine.
Poslednjeg dana 3. Beogradskog festivala evropske književnosti, u petak 27. juna, biće prikazan film Miodraga Kolarića Život u osam imena. Film Miodraga Kolarića, nastao prema memoarima junaka filma Đorđa Šagića i prema romanu Vladislava Bajca Bekstvo od biografije) doživeće na 3. Beogradskom festivalu evropske književnosti srpsku premijeru. Film Život u osam imena prati čudesnu sudbinu Đorđa Šagića, prvog Srbina koji se pre tačno dvesta godina zvanično uselio u SAD i koji je svojim radom uticao na oblikovanje ove zemlje.
Besplatne projekcije filmova iz programa Književnost na filmu počinju svakog festivalskog dana u 21h.
Rediteljka Ivana Vujić pripremila je sa studentima Akademije dramskih umetnosti u Beogradu dramatizaciju po romanu Terezije Mora Jedini čovek na kontinentu koja će biti predstavljena u četvrtak, 26. juna.
Izložba stripa
U okviru programa 3. Beogradskog festivala evropske književnosti biće otvorena izložba stripa mađarskog umetnika Geze Rica nastala prema motivima romana Srđana V. Tešina Kuvarove kletve i druge gadosti.
* * *
Književnost je iskustvo dugog trajanja, ali i deo svakodnevnog iskustva, radost čitanja i radost avanture i otkrića. Ona je sposobna da progovori u novim medijima jednako kao i u onim koji su već nezamislivi bez književnosti.
Čitajte i uživajte. Uživajte i čitajte.
PROGRAM I SATNICA FESTIVALA
Utorak 24. jun
19 h: Otvaranje Festivala : otvaranje Izložbe stripa Geze Rica Kuvarove kletve i druge gadosti
20 h: Na sceni: Suzana Tratnik / Ana Ristović / Marija Nenezić
21 h: Književnost na filmu: Danilo Kiš, Aleksandar Mandić Goli život (Prema istoimenom scenariju Danila Kiša i Aleksandra Mandića)
Sreda 25. jun
19 h: Na sceni: Uglješa Šajtinac
20 h: Na sceni: Đerđ Serbhorvat
21 h: Književnost na filmu: Srdan Golubović: Klopka (Prema istoimenom romanu Nenada Teofilovića)
Četvrtak 26. jun
19 h: Na sceni: Mileta Prodanović
20 h: Na sceni: Terezija Mora
21 h: Književnost na filmu: Detlef Buk: Premeravanje sveta (Prema istoimenom romanu Danijela Kelmana)
Scena: Ivana Vujić: Jedini čovek na kontinentu (Dramatizacija istoimenog romana Terezije Mora)
Petak 27. jun
19 h: Na sceni: Vida Ognjenović
20 h: Na sceni: Roman Simić Bodrožić
21 h: Književnost na filmu: Miodrag Kolarić: Život u osam imena (Prema memoarima Đorđa Šagića i romanu Vladislava Bajca Bekstvo od biografije)
